“Ik weet eigenlijk zelf ook niet zo goed wat ik doe”. Zijn wangen kleuren rood. Hij durft het eindelijk hardop te zeggen. Ik kijk hem aan. “Ik ook niet altijd”. Zijn ogen worden groot. “Maar… jij weet toch altijd precies wat je doet?” Hij kan het bijna niet geloven.
Hij komt omdat hij anderen wil gaan coachen. Hij heeft daar allerlei trainingen voor gevolgd maar voelde ergens tòch dat hij nog niet genoeg wist om met anderen aan de slag te gaan. Eerst alles zelf onder de knie hebben… dan pas kan je de ander verder helpen. Dat idee. Kennis is de sleutel.
Natuurlijk is het handig te weten waar je het over hebt. Is het belangrijk dat je kennis en ervaring hebt. Maar je hoeft echt niet álles te weten, te kunnen, of gedaan te hebben. Volgens mij is het veel belangrijker dat je zelf in de spiegel durft te kijken en weet wat je wel en niet (aan)kunt. En dat je daar ook open over durft te zijn. Maar dat is nog niet altijd even vanzelfsprekend.
Ik las laatst een stuk over het verschil tussen coaches (“een ‘titel’ die je voor een paar tientjes krijgt door je in te schrijven bij de KvK”) en psychologen (“dan heb je 4 jaar, plus nog zo’n 4 jaar gestudeerd en weet je wèl waar je het over hebt”). Ik heb voor allebei opleidingen gevolgd. Is dat beter? Geen idee.
Mijn gz-psycholoog-registratie heb ik gehaald nadat ik orthopedagogiek gestudeerd heb. 8 jaar in totaal. Ik heb stage gelopen en ook praktijkvakken gevolgd. Toch leek hetgeen ik in die jaren leerde in de verste verte niet op wat ik nu elke dag doe.
Coachen is ook zoiets… je kunt heel veel leren, je allerlei technieken en vaardigheden eigen maken en weten hoe je de omgeving aan moet passen, maar dat betekent nog niet dat je ook weet of het klopt wat je doet. In de spiegel en ècht naar binnen kijken is niet standaard in de meeste opleidingen. Er zijn ook mensen die helemaal geen enkele opleiding in ‘coach-land’ gevolgd hebben maar zich wel zo noemen. Het woord ‘coach’ zegt voor mij dan ook heel weinig. Tenzij je aan de lijn staat bij een sportclub en letterlijk de spelers van ‘jouw’ team coacht. Die snap ik nog.
Ik hoor dagelijks coaches ingewikkelde kreten uit een opleiding herhalen waarbij ze zelf niet het flauwste vermoeden hebben wat ze er eigenlijk mee zeggen of wat ze er bij de ander mee los maken. Trucjes. Waarbij ze soms ook ongevraagd advies geven over dingen waar ze zelf eigenlijk nog helemaal niet bij kunnen. Simpelweg omdat ze het bij zichzelf niet aan durven kijken. Eigenlijk ‘piesen’ ze op het land van de ander zonder dat ze daarvoor toestemming hebben gegeven. (“Ik durf het zelf nog niet hoor… maar ik vind dat jij dat of dat maar eens moet gaan aanpakken!”)
Natuurlijk geldt dit niet voor iedereen, maar het feit dat er (naar schatting minstens) 65.000 coaches in Nederland zijn zegt wel iets. Of je jezelf nou lifestyle-, business-, loopbaan-, performance-, team-, in company-, transformatie-, holistisch-, personal- of mental coach noemt… het zegt niet wát je weet of gedaan hebt en of dat passend is voor degene die jouw hulp zoekt. En het zegt niets over waarom je het bent gaan doen.
Want het lijkt me toch wel vrij essentieel dat je van jezelf weet of hetgeen je doet (als ‘coach’ dan voor nu maar even) ook écht is wie je van binnenuit bent. Dan heb ik het dus niet over vaardigheden, omgeving, trucjes, verdienmodel of ‘ik wist niks anders dus ben ik dit maar gaan doen’. Nee… Ik heb het over: ben jij geboren voor wat je dagelijks doet? Voel je vanuit iedere vezel in je lijf dat dit is wat jij te doen hebt? Zou je het zelfs doen als je er niet voor betaald werd?
Die vragen stel ik hem ook. Hij reageert direct. Vol vanuit zijn buik. “JA! Dit is wat ik te doen heb. En ik DOE het al. Omdat het is wie ik ben en wat ik doe. Ik wil niets anders.” Ik voel dat het vanuit zijn kern komt. Heel diep van binnenuit. Kippenvel van top tot teen. Het klopt wat hij zegt. Hij deelt wat hij ervaart. En ja… hij doet het al. Vanaf nu ook vanuit vertrouwen. Hij durft te delen wat hij lastig vindt. Hij hoeft niet langer ‘perfect klaar’ te zijn voor wat hij gaat doen en al doet. Het is goed.
Ook als je nog niet alles weet kan je namelijk dit ‘werk’ doen. Als het is wie jij BENT. Als jij het ademt… het leeft. Zelfs al je zelf nog ‘work in progress’ bent. Des te beter. Iedereen die je ontmoet is namelijk een spiegel voor je. Als je er zo naar durft te kijken en voelt dat je nog mág leren en groeien… dan klopt het.
Ik ben geen coach. Geen –agoog of –oloog… Ik heb gestudeerd. Uit boeken. Theorie. Ik weet dus ook niet hoe ik hetgeen moet noemen dat ik zelf dagelijks doe. Wie het weet mag het zeggen. De praktijk, het leven, is voor mij de grootste speeltuin en de beste leraar. Iedere dag weer. Ik noem mezelf maar gewoon mens. Want meer, of minder, is het niet 🙂
<3 Naath
Recente reacties